ستاد مرکزی مبازره با قاچاق کالا و ارز در پی اظهار نظر عضو هیات مدیره اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی درباره وضعیت بنزین در کشور توضیحاتی ارائه کرد.
به گزارش ایسنا متن توضیحات این ستاد به شرح زیر است:
« یکی از مهمترین معضلات و چالش‌های کشورهای در حال توسعه فساد مالی ناشی از اقتصاد زیرزمینی و مصداق بارز آن قاچاق است. کشور ما نیز به عنوان یک کشور در حال توسعه، اخیرا با نوع جدیدی از قاچاق کالا در حوزه فرآورده‌های سوختی مواجه شده، خطرات ناشی از قاچاق بی‌رویه این فرآورده نفتی ضمن تهدید اقتصاد ملی و ایجاد بحران در نظام‌های اجتماعی، مالی زمینه بروز خطرات امنیتی را نیز فراهم کرده است.
اختلاف بسیار زیاد قیمت سوخت ایران با آن‌سوی مرزها ناشی از پرداخت یارانه‌های ملی به فرآورده های نفتی و بحران سوخت در کشورهای همسایه موجب شده قاچاق مواد سوختی بیشترین آمار کالاهای قاچاق از داخل به خارج از کشور را به خود اختصاص دهد. براساس آمارهای غیررسمی، روزانه بیش از پنج میلیون لیتر سوخت از کشور به صورت غیرقانونی قاچاق و بخش اعظمی از نیاز کشورهای عراق، افغانستان و پاکستان از مرزهای آذربایجان غربی کردستان، خراسان، سیستان و بلوچستان و ... تامین می‌شود.
افزایش فزاینده قاچاق سوخت از مرزهای کشور که یکی از دلایل آن تفاوت فاحش قیمت سوخت در ایران با کشورهای همجوار است، علاوه بر ضربات شدیدی که قاچاق این مواد سوختی بر پیکره اقتصاد منطقه و کشور وارد می‌سازد زمینه ساز ایجاد یک بحران کاذب و خطرات ناشی از آن است.
واقعیت امر این است که عمده مشکلات موجود در ساختار اداری شفاف نبودن مسوولیت‌های دستگاه‌ها، سازمان‌ها و نهادهای مرتبط است و در موارد مشخص هم برخی مسوولان سعی دارند فعالیت و نوع عملکرد دستگاه متبوع خود را بی عیب و نقص نشان دهند.
چالش‌های فراروی موجود دربحث مروبط به بحران سوخت می‌طلبد تا با نگاه جامع و ملی درصدد حل آن برآییم و از خروج فرآورده‌های نفتی و انتقال غیرمجاز آن به سایر مبادی خارج از شبکه‌های تعریف شده قانونی و توزیع و نهایتا قاچاق آن به کشورهای همسایه جلوگیری کنیم.
مسوولان وزارت نفت آمار قاچاق بنزین را در روز حداقل پنج میلیون لیتر (گازوئیل و نفت سفید حساب دیگری دارد) و بنا به نوشته مطبوعات برخی از مقام‌های نیروی انتظامی این رقم را تا حدود ١٠ میلیون لیتر برآورده کرده‌اند. اگرچه ارقام واقعی باید بیشتر از این رقم باشد (در سال ٨٥)
بنا بر اعلام وزارت نفت مصرف روزانه بنزین در کشور ٧٠ میلیون لیتر است (٤٠ میلیون تولید داخل و ٣٠ میلیون بنزین وارداتی) از طرفی طبق آمار اعلام شده روزنامه‌های کشور خودروهای سراسر کشور هفت میلیون دستگاه (سه میلیون در تهران و چهار میلیون در سطح کشور) است. این در حالی است که در کشور آلمان ٤٥ میلیون خودرو، ٧٢ میلیون لیتر. در کانادا ١٧ میلیون خودرو، ١٣ میلیون لیتر و در آمریکا ١٢٥ میلیون خودرو، ١٣٠ میلیون لیتر بنزین مصرف می‌کنند. نتیجه‌ای که از مقایسه ارقام ذکر شده بدست می‌آید این است که میانگین مصرف روزانه هر خودرو ١٠ لیتر در روز است.
آیا این ارقام قابل قبول است؟ پرواضح است که بیشترین مصرف بنزین متعلق به خودروهای موجود در تهران است (با توجه به ترافیک سنگین و دوری مسافت‌ها) اما غیر از تاکسی و مسافرکشی‌های شخصی کدامیک از دارندگان خودرو روزانه ١٠ لیتر بنزین مصرف می‌کنند (شهرستان‌ها و شهرهای کشور که حسابی دیگر دارند) گفته می‌شود که طبق آمار بدست آمده در سطح تهران در چند ماه قبل آمار مصرف روزانه بنزین ٥/١٠ الی ١١ میلیون لیتر بوده است. یعنی میانگین مصرف بنزین هر خودرو در تهران ٥/٣ لیتر در روز و اگر میزان مصرف خودروها در تعطیلات و سفرها ٥٤٠ لیتر در سال (یعنی روزی ٥/١ لیتر) در نظر گرفته شود. (که البته خارج از شهر تهران خودروها بنزین را تهیه می‌کنند) میانگین مصرف هر خودرو در تهران پنج لیتر در روز خواهد بود و اگر بپذیریم که چهار میلیون خودرو خارج از شهر تهران هم (شهرستان‌ها و حتی شهرهای کوچک) روزانه پنج لیتر مصرف می‌کنند میانگین مصرف روزانه هفت میلیون خودرو در روز ٣٥ میلیون لیتر خواهد بود که در نتیجه باز هم ٣٥ میلیون لیتر بنزین اضافه بر مصرف وجود خواهد داشت.
سوال اساسی این است که این میزان بنزین چه می‌شود حتی اگر در محاسبات صورت گرفته تا سطح ١٠ میلیون لیتر مصرف روزانه اشتباهی صورت گرفته باشد (یعنی میانگین مصرف سوخت هر خودرو روزانه در سطح کشور ٤٣/٦ لیتر بنزین می‌شود) و پنج مییون لیتر بنزین مصرف سوختی به اشکال دیگر غیر از مصرف خودروها استفاده شوند باز هم روزانه ٢٠ میلیون لیتر بنزین در کشور اضافه خواهد آمد که مشخص نیست این میزان بنزین در کشور چه می‌شود. چگونه قاچاق می‌شود به کجا قاچاق می‌شود و آیا اصلا وارد کشور می‌شود یا خیر؟ در مورد چگونگی قاچاق این میزان بنزین نیز باید توجه داشت که اگر قرار باشد در گالن‌های ٢٠ لیتری از کشور قاچاق شود باید روزانه یک میلیون گالن ٢٠ لیتری به دور از چشم مقام‌های انتظامی و نظامی از کشور قاچاق شود و اگر قرار باشد که این مقدار بنزین در بشکه‌های ٢٠٠ لیتری از کشور قاچاق شود روزانه باید ١٠٠ هزار بشکه حامل بنزین به دور از چشم مسوولان امنیتی و انتظامی قاچاق شود! به نظر شما چنین قاچاقی در این حجم و با این گستردگی صورت می‌گیرد؟
دبیر اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی چنانچه به سوابق مراجعه کنند در خواهند یافت از سوی دستگاه‌های مرتبط، به شرکت‌های مدعی در امر فرآورده‌های نفتی و صادرات آن ابلاع شد، برای احراز هویت و توانایی لازم فرآوری و صادرات، مدارک لازم را ارائه کنند، از میان ٩٠٠ شرکت تنها نزدیک به ٣٠ واحد صنعتی توانسته‌اند تا به امروز مجوزهای لازم را کسب کنند. از میان همین واحدهای مذکور عده‌ای سودجو با گرفتن پروانه‌های لازم صادرات انواع نفت کوره و مازوت را با افزودن کمی از حلال‌ها و ایجاد تغییر ظاهری، بسته بندی و صادر می‌کردند. اخبار گوناگونی در زمینه کشف محموله‌های قاچاق از سوی برخی از همین به اصطلاح واحدهای صنعتی در ماه‌های گذشته منتشر شده است.
باید متذکر شد که آماری رسمی دو بار از سوی نماینده ویژه رییس جمهور و رییس ستاد و دبیر ستاد در سال ٨٥ به اطلاع عموم رسیده که در آن مصاحبه‌ها برطبق مستندات رسمی وزارت نفت در سال ٨٥ یک میلیارد و ٤٢١ میلیون «دلار» با اجرای دستورالعمل مبارزه با قاچاق سوخت درفرآورده‌های نفت، گاز، بنزین، نفت کوره و نفت سفید صرفه‌جویی شد و برخلاف برخی گفته‌ها این صرفه جویی با توجه به اینکه تمام مصارف رشد طبیعی خود را داشته‌اند اتفاق افتاده است.
ارزش وزنی و ریالی صادرات فرآورده های نفتی نسبت به سال گذشته نه تنها کاهش نیافته بلکه افزایش معناداری را هم نشان می‌دهد و آن اینکه با قطع کردن دست‌های فاسد زمینه برای فعالیت سالم مهیا می‌شود.
همچنین به اطلاع می‌رساند دستورالعمل مبارزه با قاچاق سوخت در پی چندین جلسه کارشناسی سازمان‌های مرتبط در امر سوخت و دستگاه‌های ذی‌ربط برای اولین بار در تیرماه ٨٥ ابلاغ و شرح وظایف مجریان معین شد و بر طبق برنامه‌زمانبدی دستگاه‌ها موظف شدند تا در طول مرحله اول طرح نسبت به جمع بندی نقائص و مزایای آن اقدام کنند.
در نیمه دوم سال با اصلاح و تجدیدنظر فاز دوم دستورالعمل مبارزه با قاچاق سوخت اجرایی و به تصویب رسید و هم اکنون نیز در حال اجراست.»
