|
|
استان آذربایجان شرقی:
1- نقشه استان :
آذربایجان شرقی با وسعت 4/16254 کیلومتر مربع در گوشة شمال غربی فلات ایران قرار دارد.
رود ارس حدود شمالی آن را با جمهوری های آذربایجان ، ارمنستان و ایالت خودمختار نخجوان مشخص می کند. رود قطـور و آب هـای دریاچة ارومـیه حدود غـربی با استان آذربایجان غربی است.
در جنوب کشیدگی رشته کوهها، دره ها، جلگه ها و دشتها موجب پیوستگی توپوگرافیک استان با آذربایجان غربی و زنجان شده است و در شرق نیز دره و رودخانة دره رود ، کوههای سبلان، چهل مند و گردنة صائین این خطه را از استان اردبیل جدا می کند. مدارهای ´5 ، º45 و ´22 ، º36 منتهی الیه غربی و شرقی مختصات جغرافیایی این استان را مشخص می کند.
منطقة آذربایجان به علت موقعیت خاص جغرافیایی ، یکی از مناطق حساس و مهم کشور است. همین اهمیت، حساسیت و گستردگی باعث شده است تا این منطقه با وجود خصوصیات مشترک جغرافیایی ، فرهنگی و تاریخی به سه استان آذربایجان شرقی ، غربی و اردبیل تقسیم شود. در حال حاضر استان آذربایجان شرقی دارای 12 شهرستان ، 31 شهر و 30 بخش ، 133 دهستان و 3149 آبادی است.
شهرستان تبریز
تبریز یکی از قدیمی ترین مناطق ایران است و مجموعة آثار تاریخی و نشانه های باستان شناختی که از محل های مختلف آن به دست آمده دلالت بر دیرینگی و قدمت تاریخی این شهر دارد. سارکن « سارکن پادشاه آشور 722-750 » در کتبیة خود از شهری به نام اوشکایا که شاید همان اسکوی امروزی است و نیز از دژ و قلعة محکمی به نام تارویی یاد می کند که به احتمال زیاد تبریز است.
گذشته از این در یکی از کتبیه های سناخریت پادشاه آشور ( 705-681 ق . م ) از شهری به نام تربیس نام برده شده است که پادشاه مزبور در آنجا معبدی به نام نرکان ساخته بود . بعضی از مورخان ترویای معروف و تبریز را یکی می پندارند. عده ای حتی این شهر را همان سوز یا شوش قدیم و عده ای دیگر آکراتا یا آماتای ذکر شده در تورات فرض کرده اند . تعیین تاریخ دقیق پیدایش شهرنشینی در دشتی که تبریز در آن قرار گرفته دشوار است.
شرایط این دشت حاصلخیز به واسطة وجود دو رود آجی چای و مهران رود، اقلیم معتدل، موقعیت ارتباطی بسیار مناسب، وجود منابع زیرزمینی غنی و موقعیت مناسب استراتژیکی آن ، زمینة مساعدی برای تکوین و توسعة زندگی شهری فراهم آورده است . در دورة حکومت روادیان تبریز پایتخت آذربایجان شد و به علت موقعیت ممتاز جغرافیایی و نظامی خود بیشتر از سایر شهرها مورد توجه قرار گرفت. در سال 340 هجری قمری از اتحاد سه گانة تبریز، اشنو ( اسند ، اسنق ) و دهخوارقان مملکت بنی رودینی به وجود آمد که حکام آن قدرت و استقلال کامل داشتند و خلفای بغداد از دخالت و نفوذ کمی در آن برخوردار بودند.
از قرن دهم میلادی یا قرن سوم هجری به بعد نام تبریز در ردیف شهرهای بزرگ آذربایجان آمده است که در آنجا همزمان با پیشرفت صنعت و تجارت علم و تمدن نیز شکوفا شده است. اهالی تبریز در سال 616 هجری موفق شدند با دادن هدایای قیمتی و پول فراوان از هجوم مغولان به شهر و ویرانی آن جلوگیری کنند.پس از حملة مغول به ایران برای اولین بار شهر تبریز به دستور آباقاخان (680-663 هجری قمری) پایتخت رسمی ایلخانان شد.
مراکزتاریخی وباستانی :
خانه مشروطیت
این خانه محل اجتماع سران مشروطیت در تبریز بود و تاریخ ساختمان آن 1247 شمسی مطابق با 1288 هجری قمری است. بانی این خانه حاج مهدی کوزه کنانی از فعالین نهضت مشروطیت بود. به علت ارزش های فرهنگی و تاریخی که این خانه دارد ، به ویژه پیوند آن با نهضت مشروطیت ، در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
